Morbid Obezite Nedir?

Morbid obezite, obezitenin en ileri seviyesidir ve kişinin Vücut Kitle İndeksi (VKİ)‘nin 40 veya üzeri olmasıyla tanımlanır. VKİ, kişinin kilosunu (kg) boyunun karesine (metre cinsinden) bölerek hesaplanır. Örneğin, 1.70 metre boyunda ve 120 kg ağırlığında bir kişinin VKİ’si 41.18’dir ve bu kişi morbid obezite tanısı alır.

Morbid obeziteyi tanımlamak için kullanılan diğer ölçütler şunlardır:

• Bel çevresi: Erkeklerde 102 cm veya üzeri, kadınlarda 88 cm veya üzeri bel çevresi morbid obeziteye işaret edebilir.
• Vücut yağ oranı: Erkeklerde %25 veya üzeri, kadınlarda %35 veya üzeri vücut yağ oranı morbid obeziteye işaret edebilir.

Morbid obezite tanısı konmadan önce, doktor aşağıdakileri de göz önünde bulundurur:

• Kişinin tıbbi geçmişi
• Ailesinde obezite öyküsü olup olmadığı
• Var olan diğer sağlık problemleri
• Kullanılan ilaçlar

Morbid obezitenin teşhisi için aşağıdaki testler yapılabilir:

• Kan testleri: Kan şekeri, kolesterol, trigliserit ve diğer hormon seviyeleri kontrol edilir.
• Uyku apnesi testi: Uyku apnesi, uyku sırasında nefesin sık sık kesilmesi ve başlaması anlamına gelir. Morbid obezite hastalarında uyku apnesi riski yüksektir.
• Diğer testler: Doktor, gerekli gördüğü takdirde ek testler isteyebilir.

Morbid obezite tanısı konduktan sonra, doktor hasta için en uygun tedavi planını belirler.

Morbid Obezite Nedenleri

Morbid obezitenin birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

Genetik faktörler: Bazı insanlar, obeziteye yatkınlık gösteren genlere sahip olabilir. Bu genler, metabolizmayı, iştahı ve yağ depolama kapasitesini etkileyebilir.

Yaşam tarzı faktörleri: Sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite ve stres gibi faktörler morbid obeziteye katkıda bulunabilir. Sağlıksız beslenme, fast food, işlenmiş gıdalar ve aşırı şekerli ve yağlı yiyeceklerin tüketilmesini içerir. Yetersiz fiziksel aktivite ise günlük hayatta yeterince hareket etmemek anlamına gelir. Stres ise aşırı yemeye ve kilo alımına yol açabilir.

Bazı tıbbi durumlar: Hipotiroidizm gibi bazı tıbbi durumlar kilo alımına ve morbid obeziteye yol açabilir. Hipotiroidizm, tiroid bezinin yeterince tiroid hormonu üretmediği bir durumdur. Tiroid hormonu metabolizmayı düzenler ve eksikliği kilo alımına neden olabilir.

Morbid obeziteye katkıda bulunabilecek diğer faktörler şunlardır:

• Bazı ilaçlar: Antidepresanlar ve bazı antikonvülsanlar gibi bazı ilaçlar kilo alımına neden olabilir.
• Sosyoekonomik faktörler: Düşük gelirli ailelerde morbid obezite riski daha yüksek olabilir. Bu durum, sağlıklı gıdalara erişimin sınırlı olması ve stres gibi faktörlerden kaynaklanabilir.
• Psikolojik faktörler: Depresyon ve anksiyete gibi bazı psikolojik sorunlar aşırı yemeye ve kilo alımına yol açabilir.

Morbid obezitenin nedenini belirlemek, doğru tedavi planını oluşturmak için önemlidir.

Morbid Obezite Tedavisi

Morbid obezite tedavisinde tek bir yöntem yoktur ve tedavi planı hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre belirlenir. Tedavinin temel amacı, hastanın sağlıklı bir kiloya ulaşmasını ve bu kiloyu korumasını sağlamaktır.

Morbid obezite tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

Diyet ve egzersiz: Kilo verme ve korumak için diyet ve egzersiz önemlidir. Morbid obezite hastaları için özel olarak tasarlanmış diyet ve egzersiz programları mevcuttur. Diyet programı, hastanın kalori alımını sınırlandırırken, gerekli besinleri almasını da sağlar. Egzersiz programı ise hastanın kalori yakmasına ve kas kütlesini artırmasına yardımcı olur.

Obezite cerrahisi: Diyet ve egzersiz ile kilo veremeyen morbid obezite hastaları için obezite cerrahisi bir seçenek olabilir. Obezite cerrahisi, midenin küçültülmesi veya bağırsakların emilim yeteneğinin değiştirilmesi gibi farklı yöntemlerle yapılabilir. Obezite cerrahisi, morbid obezite hastalarında kilo verme ve diyabet, kalp hastalığı gibi diğer sağlık problemlerini kontrol altına alma konusunda oldukça etkilidir.

Davranışsal terapi: Morbid obezite, yeme davranışları ile de bağlantılı olabilir. Davranışsal terapi, hastaların yeme davranışlarını değiştirmelerine ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemelerine yardımcı olabilir. Davranışsal terapi, bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi farklı yöntemlerle yapılabilir.

Medikal tedavi: Bazı durumlarda, kilo vermeyi teşvik etmek veya açlık hissini bastırmak için ilaçlar kullanılabilir. Medikal tedavi, diyet ve egzersiz gibi diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilir.

Morbid obezite tedavisinde önemli olan noktalar şunlardır:

• Tedavinin uzun vadeli olması: Morbid obezite tedavisi bir süreçtir ve uzun vadeli bir commitment gerektirir.
• Hastanın motivasyonu: Hastanın tedaviye motive olması ve tedaviye uyması başarının en önemli anahtarıdır.
• Ekip çalışması: Morbid obezite tedavisinde doktor, diyetisyen, fizyoterapist, psikolog gibi farklı uzmanlardan oluşan bir ekip çalışması önemlidir.

Morbid obezite tedavisi, hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir ve diyabet, kalp hastalığı gibi diğer sağlık problemlerini önleyebilir.

Morbid Obezite ile Yaşamak

Morbid obezite, günlük yaşamda ve sosyal hayatta birçok zorluğa yol açabilir. Morbid obezite hastaları aşağıdakiler gibi konularda destek alabilirler:

Psikolojik destek: Morbid obezite ile yaşamak zor olabilir ve hastalar psikolojik destek almaktan faydalanabilirler. Psikologlar, hastaların beden algılarını ve özgüvenlerini geliştirmelerine, yeme davranışlarını kontrol etmelerine ve stresle başa çıkma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Destek grupları: Morbid obezite ile yaşayan diğer insanlarla iletişim kurmak ve deneyimlerini paylaşmak hastalara yardımcı olabilir. Destek grupları, hastaların yalnız olmadıklarını hissetmelerini, birbirlerinden motive olmalarını ve bilgi ve deneyimlerini paylaşmalarını sağlar.

Sosyal destek: Aile ve arkadaşların desteği, morbid obezite hastaları için çok önemlidir. Aile ve arkadaşlar, hastaların sağlıklı beslenmelerine ve egzersiz yapmalarına yardımcı olabilir, onları motive edebilir ve zor zamanlarında yanlarında olabilirler.

Yaşam tarzı değişiklikleri: Morbid obezite hastaları, günlük yaşamlarında bazı değişiklikler yaparak da yaşam kalitelerini artırabilirler. Bu değişiklikler şunları içerebilir:

• Uyku düzeni: Yeterince uyumak, metabolizmayı ve hormonları düzenler ve kilo vermeyi kolaylaştırır.
• Stres yönetimi: Stres, aşırı yemeye ve kilo alımına yol açabilir. Morbid obezite hastaları, stresle başa çıkmak için yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi teknikleri kullanabilirler.
• Fiziksel aktivite: Düzenli fiziksel aktivite, kilo verme ve korumak için çok önemlidir. Morbid obezite hastaları, kendi fitness seviyelerine uygun egzersiz programları seçebilirler.

Morbid Obeziteyi Önlemek

Morbid obeziteyi önlemek için aşağıdakiler yapılabilir:

• Sağlıklı beslenmek: Meyve, sebze, kepekli tahıllar ve yağsız protein gibi sağlıklı besinler tüketmek önemlidir.
• Düzenli egzersiz yapmak: Haftada en az 150 dakika orta intensity egzersiz yapmak veya 75 dakika yüksek intensity egzersiz yapmak önemlidir.
• Stresi yönetmek: Stres, aşırı yemeye ve kilo alımına yol açabilir. Yoga, meditasyon veya nefes egzersizleri gibi stres yönetimi tekniklerini öğrenmek önemlidir.

Morbid obeziteyi önlemek için aile ve toplum da önemli rol oynayabilir. Aileler, çocuklarına küçük yaşlardan itibaren sağlıklı beslenme ve düzenli egzersiz alışkanlıkları kazandırabilir. Toplum ise, sağlıklı yaşam tarzını teşvik eden politikalar ve programlar geliştirebilir.

Sonuç

Morbid obezite, birçok sağlık sorununa yol açabilen ciddi bir durumdur. Morbid obezite tedavisinde farklı yöntemler kullanılabilir ve hastalar yaşam tarzı değişiklikleri yaparak morbid obeziteyi önleyebilirler. Morbid obezite ile mücadelede erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Morbid obezite riski taşıdığınızı düşünüyorsanız, bir doktora danışmanız önemlidir.